تشكيل خانواده در اسلام از اهميت والاي برخوردار است و باعث بوجود آمدن نهادی مقدس، كه رمز بقای اجتماع از آسيب‌های گوناگون می‌باشد اما فلسفه مهريه در اسلام كه به اين نهاد مقدس ربط پيدا می‌كند چيست؟ در اين نوشتار سعي دارم به تبيين اين موضوع بپردازم.
مهريه در اسلام يكي از حقوق مالی زن در جريان ازدواج است. مهريه در اصطلاح: عبارت از چيزي است:" مال معيين يا چيزی كه جايگزين مال باشد" كه در زمان عقد نكاح از طرف مرد به زن داده می‌شود و يا مرد متعهد به پرداخت آن می‌شود(1)
اساس مهريه:"اساس مهريه با قرآن و سنت و اجماع  ثابت شده است و عمل بدان مسجل گرديده است و امت اسلامي از خواص و عوام بدان آشنايی دارد به همين دليل جزء  معلومات دينی محسوب می‌شود(2).
مهريه چند فلسفه و حكمت دارد:
1- احترام و تكريم زن: به اين ترتيب او مطلوب است نه طالب برعكس ملت‌های كه در آن زن مكلف است كه از ثروت خود يا خانواده‌اش به مرد مبلغی بدهد تا ازدواج ثروت گيرد.
2- اظهار رغبت و مودت شوهر نسبت به زن: كه مرد اين مال را به عنوان "نحله" يعني هديه و عطا به زن می‌پردازد نه به عنوان قيمت و بهای زن. همانگونه كه قرآن كريم می‌فرمايد:" وَآتُواْ النَّسَاء صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِن طِبْنَ لَكُمْ عَن شَيْءٍ مِّنْهُ نَفْساً فَكُلُوهُ هَنِيئاً مَّرِيئاً[نساء/21]
3- احساس باور جديت موضوع: عطاي مال دليلی براين است كه مرد در خواستن و طلب اين زن جدي و قصد او دائمی است.
در اسلام مرداني كه ازدواج كرده‌اند اما قبل از عروسي همسر را طلاق داده‌اند با تعهدی سنگين مواحه می‌شوند، پرداخت نصف مهريه به مرد واجب است كه دليل روشني است كه اصل و مبناي ازدواج لذت يابی نيست.
قرآن كريم فوايد معنوي و مزاياي روحي ازدواج را به عنوان پايه و اساس زندگي زناشويی قرار دادخه و به آن توجه زيادي كرده" وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجاً لِّتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ"[رم/21]
بنابراين آرامش درونی و مودت و رحمت ميان زن و مرد از جمله امور عاطفي نفسانی هستند به علاوه اسلام به روابط جنسی مشروع به عنوان يك امر پليد كه شايسته انسان مومن نيست همانگونه كه خواسته زندگی راهبان و امثال آنان است نگاه نمی‌كنند بلكه خداوند متعال لابه لای بحث  از روزه، احكام آن و دعا و آداب آن می‌فرمايد" أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَآئِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ"[بقره/187]
 جمع بندی:
پديد آمدن مهريه نتيجه تدبير ماهرانه‌ای است كه در متن خلقت و آفرينش براي تعديل روابط زن و مرد و پيوند آنان به كار رفته است مهريه به منظور اهميت عقد ازدواج، اكرام و احترام به شخصيت زن و اظهار حسن نيت و صداقت مرد براي ازدواج با او و زمينه‌ای براي دوام معاشرت است نه بهای زن، در واقع تاكيد اسلام بر آن است كه شان و شخصيت زن بسيار بالاتر از آن است كه به مال و مانند آن معامله شود.
منابع:
1- مقاله با عنوان مهريه از سايت: بانك مقاله
http://bankmaghaleh.ir/
2- مقاله با عنوان فلسفه و دليل مهريه زن در اسلام، سايت نوگرا.